Treść
Istnieją trzy księgi przypisywane patriarsze Henochowi: Księga Henocha
etiopska, Księga Henocha słowiańska. Księga Henocha hebrajska. Księga Henocha
etiopska dzieli się na pięć części poprzedzonych obszernym wstępem ukazującym
zarys czasów ostatecznych. Część I to tzw. Księga czuwających, w której
rozwinięta została historia zawarta w Rdz 6,1-4 o połączeniu się synów bożych z
córkami ludzkimi. W Hen 6-36 chodzi już o aniołów, którzy połączyli się z
kobietami. Z ich związku narodzili się giganci. Oni to są odpowiedzialni za
rozpowszechnienie się zła na ziemi i za sprowadzenie na ludzi kary potopu. Część
II nosi nazwę Księgi przypowieści. Zapowiada w niej autor rychły sąd nad
sprawiedliwymi i grzesznikami, przyjście Mesjasza, który nosi tytuł Syna
Człowieczego, Sprawiedliwego i Wybranego, porusza też temat zmartwychwstania i
ukarania upadłych aniołów. Część III to Księga astronomiczna, w której
znajdujemy obliczenia dotyczące kalendarza słonecznego oraz zapowiedź
kataklizmów kosmicznych w czasach ostatecznych. Część IV, czyli tzw. Księga snów
zawiera dwie wizje udzielone Henochowi na temat przyszłej historii świata i
Izraela. Jest to tzw. historia zoomorficzna, gdyż ludzie ukazani są pod
postaciami zwierząt. Na przykład woły symbolizują patriarchów, owce - wiernych
Izraelitów, dzikie zwierzęta - prześladowców Izraela, biały byk z wielkimi
rogami - przyszłego Mesjasza. Część V stanowi List Henocha, w którym patriarcha
przepowiada błogosławieństwo dla sprawiedliwych, a kary dla grzeszników. W
sekcji tej znajduje się tzw. Apokalipsa tygodni, która streszcza wydarzenia
historii świata i Izraela.
Tytuł: Rękopisy nie podają żadnego
tytułu tej księgi. Nazwa jej pochodzi od imienia głównego jej bohatera. Znana
jest jako Księga Henocha lub 1 Henocha. Celem odróżnienia jej od pozostałych
dwóch dzieł związanych z tym imieniem oznacza się ją jako Księgę Henocha
etiopską, gdyż tylko w tym przekładzie zachowała się w całości.
Tekst: Księga
Henocha zachowała się w całości jedynie w języku etiopskim, którego tekst
poświadczony jest przez przeszło 40 rękopisów. Obok tekstu etiopskiego mamy
fragmenty przekładu greckiego oraz niedawno odkryte w Qumran fragmenty
aramejskie.
Autor, miejsce
i czas powstania: Księga Henocha jest dziełem złożonym.
Poszczególne jej części, a nawet pewne sekcje danej części powstawały w różnym
czasie i posiadały różnych autorów. Najstarszą częścią jest Księga
astronomiczna, która była znana prawdopodobnie redaktorowi kapłańskiego
Pięcioksięgu Mojżesza. Obecna wersja etiopska podaje tylko streszczenie tego
niezwykle długiego i monotonnego dokumentu, który przeważnie składał się z
kalendarza astronomicznego. Drugą księgą pod względem daty powstania jest Księga
czuwających. Jej podstawowy dokument skomponowany został w IV wieku przed
Chrystusem, o ile nie wcześniej. Na trzecim miejscu należy umieścić Księgę snów.
Jest to apokalipsa, która została napisany w tym samym czasie, co Księga
Daniela. List Henocha, w którym zawarta jest nieco starsza od niego Apokalipsa
tygodni, skomponowany został prawdopodobnie pod koniec II wieku przed
Chrystusem. Osobny problem stanowi Księga przypowieści. Została ona skomponowana
pod koniec I wieku po Chrystusie i wyparła tzw. Księgę gigantów, która była
uzupełnieniem Księgi czuwających. Fragmenty jej zostały odkryte w Qumran. Brak
dokładnych danych na temat miejsca, w którym ta księga została napisana oraz
autorów poszczególnych jej części. Jedno jest niewątpliwe: księga ta powstała na
terenie Judei i była w użyciu wspólnoty esseńskiej w Qumran w przededniu ery
chrześcijańskiej.
|